ديابت چيست؟

شنبه 01 ارديبهشت 1403

ديابت چيست؟

تاريخ : 1395/08/19

ديابت چيست ؟ ديابت قندي يك بيماري متابوليكي است، در اين بيماري در سوخت و ساز قند خون اختلال ايجاد مي شود...

ديابت چيست ؟
ديابت قندي يك بيماري متابوليكي است، در اين بيماري در سوخت و ساز قند خون اختلال ايجاد مي شود.قند خون گلوكز نام دارد .مولكولهاي قند از طريق دستگاه گوارش وارد خون شده و توسط هورموني بنام انسولين كه از سلول هاي بتاي جزاير لانگرهانس لوزالمعده ترشح مي شود به سلول هاي بدن اجازه ورود مي يابند تا در آنجا براي توليد انرژي مصرف يا ذخيره گردند. در اين بيماري يا انسولين مورد نياز وجود ندارد ، يا ناكافي است و يا اينكه سلول ها نسبت به انسولين مقاومت نشان مي دهند. بالا بودن قند خون و عدم كنترل آن در دراز مدت مي تواند در همه ي اندام هاي بدن از جمله چشم ، كليه ، قلب و عروق خوني ايجاد اختلال نمايد

انواع ديابت :

ديابت نوع ۱
زماني به نام هاي ديابت نوجوانان و ديابت وابسته به انسولين نيز معروف بود، بيماري مزمني است كه وقتي پانكراس (لوزالمعده) ميزان كمي انسولين(هورموني كه براي وارد كردن شكر به سلول ها به منظور توليد انرژي، نياز است) ترشح ميكند و يا اصلا انسولين ترشح نمي كند، رخ ميدهد. عوامل متعددي از جمله عوامل ژنتيكي و آلوده شدن به ويروس هايي خاص مي توانند، باعث ابتلاء به ديابت نوع يك شوند. هرچند ديابت نوع ۱ معمولا در كودكي و نوجواني رخ ميدهد، اما امكان ابتلا بزرگسالان نيز به اين بيماري وجود دارد.

نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع ۱

نشانه هاي اين بيماري مي توانند به سرعت خود را نشان دهند و شامل:

تشنگي شديد ، خشكي دهان و ادرار پي در پي
كاهش وزن غيرعادي، خستگي و بي حالي
گرسنگي شديد و افزايش اشتها
تاري ديد
مشكلات پوستي (خشكي پوست، عفونت هاي قارچي و باكتريايي) كه معمولا در دخترها شايع تر از پسرهاست.
ساير نشانه هاي خطرناك اين بيماري كه در اثر عدم كنترل قندخون رخ مي دهد، شامل:

از دست دادن هوشياري
بي حسي يا سوزن سوزن شدن در پا
كتواسيدوز – زمانيكه سلول هاي شما نمي توانند براي تامين انرژي قند بسوزانند شروع به سوزاندن چربي براي بدست آوردن انرژي مي كنند كه اينكارشان باعث بوجود آمدن كتون ها در خون مي شود. كتون ها اسيدهايي هستند كه مي توانند بدن را مسموم كنند. ميزان بالاي اسيد در بدن و ساير اختلالات كه در نتيجه تغيير سطح PH خون ايجاد شده‌اند، مي توانند فرد را دچار اغماء كنند. در اين شرايط بايد فرد را سريعا به بيمارستان منتقل كرد.

دلايل ابتلاء به ديابت نوع ۱

هرچند دليل اصلي ابتلاء به ديابت نوع ۱ نامعلوم است، اما در اكثر افراد مبتلا، سيستم ايمني بدن كه بطور معمول با باكتري ها و ويروس هاي خطرناك مبارزه مي كند، اشتباها شروع به نابود كردن سلول‌ هاي سازنده‌ي انسولين (islet) درون پانكراس مي كند. ژنتيك و ويروس‌هايي خاص ممكن است عامل اين واكنش غيرعادي سيستم ايمني باشند. در ادامه بعضي از عواملي كه مي توانند در ابتلاء به اين بيماري موثر باشند، بيان مي كنيم:
عوامل ژنتيكي
سابقه خانوادگي
منطقه جغرافيايي
بعضي از ويروس ها
مصرف ويتامين D در نوزادي – تحقيقات نشان مي دهد كه ويتامين D مي تواند در برابر بيماري ديابت نوع يك از شما محافظت كند، با اين حال نوشيدن زودهنگام شيرگاو(يكي از منابع معمول ويتامين D ) در كودكي با افزايش خطر ابتلاء به ديابت نوع يك ارتباط دارد.

عوارض ابتلاء به ديابت نوع ۱

ديابت نوع يك مي تواند اعضا اصلي بدن از جمله قلب، رگهاي خوني، سيستم اعصاب، چشم‌ها و كليه ها را تحت تاثير قرار دهد. كنترل هميشگي قندخون و نگه داشتن آن در سطح نرمال مي تواند، بطور چشمگيري خطر ابتلاء به بسياري از بيماري‌ها را كاهش دهد.بعضي از خطراتي كه ديابت طولاني مدت و كنترل نشده مي تواند براي سلامتي داشته باشد، شامل:

بيماري هاي قلب و رگ هاي خوني، بيماري عروق كرونر با درد قفسه سينه (انژين)، حمله قلبي، سكته مغزي، تنگ شدن رگها (تصلب شريان) و فشارخون بالا بعضي از بيماريهايي هستند كه ممكن است براي افراديكه ديابت طولاني مدت و كنترل نشده دارند رخ دهد
آسيب به سيستم عصبي (نوروپاتي)
آسيب ديدن كليه ها (نفروپاتي)
آسيب به چشم ها
آسيب هاي درمان نشده به پا كه ممكن است منجر به قطع پا شود
مشكلات پوستي و دهاني
پوكي استخوان
مشكل در هنگام بارداري، قندخون بالا مي تواند براي هردو مادر و فرزند در هنگام بارداري زيانبار باشد
مشكل شنوايي

پيشگيري از ديابت نوع ۱ :

پيشگيري ديابت نوع ۱ بر مبناي كنترل قند خون مي باشد. شما بايد قند خون خود را در محدوده نرمال نگه داريد تا از بروز ديابت نوع ۱ جلوگيري كنيد.
پيشگيري از ديابت نوع ۱ به معني پيشگيري و به تعويق انداختن عارضه هاي آن كه شامل آسيب به ارگانهاي بدن مانند چشم ها، قلب، كليه ها و عروق خوني و اعصاب مي باشد، است.آموزش : آموزش و آگاهي درباره ي ديابت نوع ۱ مي تواند نقش به سزايي در پيشگيري آن داشته باشد. دادن آموزش و داشتن اطلاعات مي تواند به شناخت علائم ديابت و پيشگيري به موقع آن كمك كند. شما اگر علائم را بشناسيد مي توانيد به موقع ديابت را تشخيص دهيد و جهت درمان به پزشك مراجعه كنيد.
تشخيص و درمان زود هنگام كمك مي كند تا از عارضه هاي ديابت نوع ۱ پيشگيري كنيد.
با دانستن اينكه چه كار كنيد و چه كار نكنيد قادر به مراقبت بهتر از خود هستيد، پيشگيري از آسيب هاي بعدي نيز براي شما آسان تر مي شود. همچنين با دانستن اينكه چه چيزها بخوريد و از خوردن چه چيزهايي پرهيز كنيد مي توانيد رژيم تغذيه اي خود را برنامه ريزي كرده و سلامت خود را حفظ كنيد. تمام اين موارد به پيشگيري از مشكلات و عارضه هاي ديابت نوع ۱ در شما كمك مي كند.بررسي و مانيتورينگ :مانيتور كردن بيمار به طور منظم براي درمان ديابت نوع ۱ لازم است. آزمايشات بايد منظم و به موقع انجام شوند. شما با بررسي هاي مداوم از جهت سلامت و علائم قادر خواهيد بود كه قريب الوقوع بودن ديابت را پيش بيني كنيد و اين فاكتور يك وسيله ي پيشگيري عالي مي باشد.چك قند خون توسط خود فرد :اين كار يكي ديگر از راه هاي پيشگيري ديابت نوع ۱ مي باشد. روش هاي اندازه گيري قند خون در خانه بسيار ساده بوده و شما مي توانيد در صورت بالا يا پايين بودن قند خون خود با پزشك در تماس باشيد.آزمايشات : آزمايشات متعددي وجود دارد كه به شما در تشخيص ديابت نوع ۱ كمك مي كند. اگر با هر علامتي از بيماري در خود مواجه شديد مي توانيد خود را تست كنيد. كتواسيدوز ديابتي به راحتي با آزمايش تشخيص داده مي شود. با سوابق پزشكي، معاينه باليني و آزمايشات مي توان ديابت نوع ۱ را تشخيص داد. آزمايشاتي كه براي تشخيص قند خون انجام مي شوند شامل، تست قند خون و تست تحمل گلوكز هستند. تست قند در دو شرايط به صورت ناشتا و بعد از غذا انجام مي شود. اگر در هر كدام از اينها قند شما در محدوده طبيعي مشخص شده نباشد ديابت توع ۱ در شما محتمل است.
تست تحمل گلوكز نيز شامل دو قسمت است يكي قند ناشتا و ديگري قند بعد از نوشيدن محلول گلوكز. اين آزمايشات به تشخيص زود هنگام ديابت نوع ۱ خصوصا در افراد با سابقه ي خانوادگي مثبت بسيار كمك مي كند.
مشاوره پزشكي : شما هرگاه نياز به كمك داشتيد و يا مورد مشكوكي در خود يافتيد مي توانيد از مشاوره ي متخصصين بهره ببريد.
ديابت نوع ۲ :

ديابت بزرگسالان يا ديابت غيروابسته به انسولين)، يكي از شايع‌ترين انواع ديابت بوده و حدود ۹۰ درصد بيماران ديابتي را تشكيل مي‌دهد. برخلاف ديابت نوع ۱، بدن در زمان ابتلا به ديابت نوع ۲ انسولين توليد مي‌كند؛ اما يا ميزان انسولين توليد شده توسط پانكراس كافي نبوده و يا بدن نمي‌تواند از انسولين توليد شده، استفاده كند. زمانيكه انسولين كافي وجودنداشته باشد و يا بدن از انسولين استفاده نكند، گلوكز (قند) موجود در بدن، نمي‌تواند وارد سلولهاي بدن شده و باعث جمع شدن گلوكز در بدن بشود و بدن را دچار مشكل و نارسايي نمايد. متاسفانه هنوز درمان كاملي براي اين بيماري وجودندارد، اما با رژيم غذايي سالم، ورزش و حفظ تناسب اندام، مي شود آنرا بهبود بخشيد. درصورتيكه رژيم غذايي و ورزش كافي نباشد، شما مي‌بايست درمان دارويي و يا درمان انسوليني را شروع نمود.

نشانه هاي ديابت نوع ۲

علايم ديابت نوع ۲ معمولا آرام آرام خود را نشان مي‌دهند. ممكن شما سالها بدون اينكه بدانيد به ديابت نوع ۲ مبتلا باشيد. اين علايم شامل:

افزايش تشنگي و ادرار پي در پي
افزايش اشتها و تشنگي
خشكي دهان
تهوع و گاهي استفراغ
خستگي و يا ضعف
بي حسي و يا سوزن سوزن شدن دست و پا
عفونت پي در پي پوست، دستگاه ادرار و يا واژن
تاري ديد
زخم هايي كه دير درمان مي‌شوند
زمانيكه هر يك از اين علايم را مشاهده كرديد مي‌بايست به پزشك مراجعه كنيد.

دلايل ابتلا به ديابت نوع ۲

زماني ديابت نوع ۲ رخ مي‌دهد كه بدن در برابر ديابت نوع ۲ مقاوم شده و يا غده پانكراس انسولين كافي توليد نمي‌كند. هرچند دليل اين اتفاق هنوز مشخص نيست، اما عوامل زير بر اين بيماري تاثير داشته و خطر ابتلا به آن را افزايش مي‌دهد:

وزن زياد و يا چاقي
سن بالاي ۴۵ سال
ابتلا به ديابت حاملگي
ابتلاي ساير افراد خانواده به ديابت نوع ۲
ابتلا به مرحله پيش از ديابت
عدم تحرك
داشتن HDL خون پايين و يا تري گليسيريد بالا
فشارخون بالا
نژاد و ژنتيك
عوارض ابتلا به ديابت نوع ۲

در مراحل ابتدايي بيماري، اثرات زيادي بر سلامتي شما نمي‌گذارد، اما هرچه بيماري پيشرفته‌تر مي‌شود، بر ساير اندام‌هاي مهم بدن از جمله قلب، رگها، اعصاب، چشم‌ها و كليهشما تاثير مي‌گذارد. كنترل قندخون به پيشگيري از عوارض و اثرات جانبي بيماري جلوگيري مي‌كند. بعضي از عوارض ابتلا به ديابت نوع ۲ شامل:

بيماريهاي قلبي و عروقي. ديابت شديدا خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي، از جمله بيماري عروق كرونر با درد قفسه سينه (آنژين)، حمله قلبي، سكته، تصلب شريان و فشارخون بالا شود.
آسيب ديدن اعصاب (نوروپاتي). قندخون بالا مي‌تواند رگهايي كه به سيستم عصبي شما تغذيه رساني مي‌كنند آسيب رسانند (بخصوص اعصاب پا). اين آسيب‌ها مي‌ـواند باعث بي‌حسي، سوزش و در

د، بخصوص در سر انگشتان دست و پا شود.
آسيب ديدن كليه (نفروپاتي). درون كليه ميليون‌ها رگ كوچك و ظريف خون وجود دارد و ديابت مي‌تواند باعث آسيب ديدن اين رگ‌ها و درنتيجه آسيب ديدن كليه مي‌شود.
آسيب هاي چشمي. ديابت مي‌تواند به رگهاي خوني درون شبكيه چشم آسيب رسانده و حتي باعث نابينايي شود. همچنين ديابت نوع ۲ مي‌تواند منجر به ساير آسيب ها و بيماريهاي چشمي از جمله آب مرواريد و يا گلوكم (glaucoma) شود.
آسيب ديدن پا. آسيب ديدن اعصاب پا و يا جريان كم خون در پاها مي‌تواند منجر به آسيب‌هاي جدي و شديد به پا شده و حتي منجر به قطع انگشت پا و يا خود پا شود.
صدمات پوستي و دهاني. ديابت مي‌تواند باعث مشكلات پوستي از جمله عفونت و قارچ شود. عفونت و چرك گلو هم ممكن است يكي از عوارض اين بيماري باشد.
بيماري آلزايمر. ديابت نوع ۲ مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري آلزايمر را افزايش دهد.
كماي ديابتي. زمانيكه يك شخص با بيماري ديابت نوع ۲ شديدا مريض شده و يا آب بدنش خيلي كم مي‌شود و قادر به نوشيدن آب كافي براي جبران بي‌آبي نيست، ممكن است دچار اين بيماري خطرناك شود.
مشكلات شنوايي.
پوكي استخوان.
پيشگيري از ابتلا به ديابت نوع ۲

شيوه‌هاي سالم زندگي مي‌تواند از ابتلا به ديابت نوع ۲ جلوگيري كند. اگر شما مبتلا به ديابت مي‌باشيد، بازهم اين روشها و شيوه‌هايي كه در ادامه بيان مي‌كنيم از ابتلا به خطرات و عوارض بيماري جلوگيري مي‌نمايد.

خوردن غذاي سالم. غذاهاي كم‌كالري و كم‌چربي مصرف نماييد. تمركزتان بر مصرف ميوه، سبزي و غلات كامل باشد.
افزايش تحرك و ورزش. در روز ۳۰ دقيقه ورزش نماييد. روزانه يك پياده‌روي سريع انجام دهيد، دوچرخه سواري و يا شنا كنيد و يا ساير ورزش‌ها را انتخاب نماييد.
وزن كم كرده و لاغر شويد. اگر شما چاق هستيد، كاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزنتان مي‌تواند باعث كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ شود.
بعضي اوقات داروها هم مي‌توانند كمك كنند، مصرف متفورمين، مي تواند باعث كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ شود.

0/5 امتياز (0)