|
تبعید امام خمینی (ره) از ترکیه به عراق
|
|
روز 13 مهرماه 1343 حضرت امام به هـمـراه فرزنـدشان آيه الله حاج آقا
مصطفـى از تركيه به تبعيدگاه دوم، كشـور عراق اعزام شدند. امام خمينى
پس از ورود بـه بـغداد بـراى زيارت مرقـد ائـمه اطهار(ع) به شهــرهــاى
كاظميـن، سامـرا و كـربلا شتـافت ويك هـفـته بعد بـه محل اصلـى اقـامت
خـود يعنـى نجف عزيمت كرد.
دوران اقامت 13 ساله امام خمـينى در نجف در شرايطى آغاز شد كه هر چند
در ظاهر فشارها و محدوديـتهاى مستقيـم در حـد ايـران و تـركيه وجـود
نـداشت اما مخالفـتها و كارشكـنـيها و زخـم زبانهـا نـه از جـبـهـه
دشمـن روياروی بـلكه از ناحيه روحانى نمايان و دنيا خـواهان مخفى شده
در لباس ديـن آنچنان گـسترده و آزاردهنده بود كه امام با هـمـه صـبر و
بـردبارى معروفـش بارها از سخـتى شرايط مبارزه در ايـن سالها بـه تلخى
تمام ياد كرده است. ولى هـيچـيـك از ايـن مصـائب و دشـواريها
نـتـوانـست او را از مـسيــرى كه آگـاهانه انتخاب كرده بود باز دارد.
امام خمينى سلسله درسهاى خارج فـقه خـويـش را با همه مخالفتها و
كارشكنيهاى عناصر مغرض در آبان 1344 در مسجد شيخ انصارى (ره) نجف آغاز
كرد كه تا زمان هجـرت از عراق به پاريـس ادامه داشت. حوزه درسى ايشان
به عنـوان يكى از برجسته تريـن حوزه هاى درسى نجف از لحـاظ كيفيت و
كميت شـاگـردان شنـاخته شـد.
امام خمينـى از بدو ورود بـه نجف بـا ارسال نامـه ها و پيك‌هايى بـه
ايران، ارتباط خويـش را بـا مـبارزيـن حـفـظ نـموده و آنان را در هـر
منـاسبـتـى بـه پـايـدارى در پيگيـرى اهـداف قـيام 15 خـرداد فـرا مى
خواند.
امام خمينى در تمام دوران پـس از تـبـعـيد، علی رغـم دشواريهاى پديد
آمـده، هيچگاه دست از مبارزه نـكـشيـد، وبـا سخنـرانيها و پيامهـاى
خـويـش اميـد به پيـروزى را در دلها زنـده نگـاه مى داشت.
امام خمينى در گفتگـويى با نمانيده سازمان الفـتـح فـلسطيـن در 19 مهر
1347 ديـدگاههاى خويش را درباره مسائل جهان اسلام و جهاد ملت فلسطين
تشريح كرد و در همين مصاحبه بر وجوب اختصاص بخشى از وجـوه شـرعى زكات
بـه مجـاهـدان فلسطينـى فتـوا داد.
اوايل سال 1348 اختلافات بـيـن رژيـم شاه و حزب بـعث عراق بـر سر مرز
آبـى دو كشـور شدت گرفت. رژيـم عراق جمع زيادى از ايـرانـيان مقيـم اين
كشـور را در بـدتريـن شرايط اخراج كرد. حزب بـعث بـسـيار كوشيد تا از
دشمـنى امام خمـيـنى با رژيـم ايـران در آن شرايط بـهـره گيرد.
چهار سال تـدريس، تلاش و روشنگرى امام خمـيـنـى تـوانسته بـود تا
حـدودى فضاى حـوزه نجف را دگرگـون سازد. اينـك در سال 1348 علاوه بر
مبارزين بيـشمار داخل كشور مخاطبين زيادى در عراق، لبـنان و ديگر بـلاد
اسلامـى بـودنـد كه نهـضت امام خمينى را الگـوى خويـش مى دانستند.
|
|
امام خمینی (ره) و استمرار مبارزه (1356 - 1350)
|
|
نيمه دوم سال 1350 اختلافات رژيـم بعثـى عراق و شاه بالا گـرفت و به
اخراج و آواره شـدن بسيارى از ايرانيان مقيـم عراق انجاميد. امام خمينى
طـى تلگرافى به رئيـس جمهور عراق شديدا اقدامات ايـن رژيـم را محكـوم
نمود. حضرت امام در اعتراض به شرايط پيـش آمـده تصميـم به خـروج از
عراق گـرفت اما حكـام بـغداد بـا آگـاهـى از پيـامـدهـاى هجـرت امـام
در آن شـرايط اجـازه خـروج ندادند سال 1354 در سالگرد قيام 15 خـرداد،
مـدرسه فيضيه قـم بار ديگر شاهـد قيام طلاب انقلابـى بـود. فريادهاى
درود بر خمينـى ومـرگ بر سلسله پهلـوى به مـدت دو روز ادامه داشت پيـش
از ايـن سازمانهـاى چـريكـى متلاشـى شـده وشخصيتهاى مذهبى و سياسى
مبارز گرفـتار زندانهاى رژيم بودند.
شاه در ادامه سياستهاى مذهـب ستيز خود در اسفنـد 1354 وقيحـانه تاريخ
رسمـى كشـور را از مـبدا هجرت پيامـبـر اسلام بـه مبدا سلطنت شاهان
هخامنشى تغـيير داد. امام خمينى در واكنشى سخت، فـتوا به حرمت استفاده
از تاريخ بـى پايـه شاهنشاهـى داد. تحريـم اسـتفـاده از ايـن مبدا
موهـوم تاريخى هـمانند تحريـم حزب رستاخيز از سـوى مردم ايران اسـتقبال
شـد و هر دو مـورد افـتـضاحـى براى رژيـم شاه شـده و رژيـم در سـال
1357 ناگزيـر از عقـب نشينـى و لغو تـاريخ شاهنشاهى شد.
|
|
اوجگیری انقلاب اسلامی در سال 1356 و قیام مردم
|
|
امام خمينـى كه بـه دقت تحـولات جارى جهان و ايـران را زيـر نظر داشت
از فـرصت به دست آمـده نهـايت بـهـره بـردارى را كـرد. او در مرداد
1356 طـى پيامى اعلام كرد : اكنون به واسطـه اوضاع داخلى و خارجى و
انعـكاس جنايات رژيـم در مجامع و مطـبـوعات خارجى فرصتى است كه بايد
مجامع علمى و فـرهـنگى و رجال وطـنـخـواه و دانشجويان خارج و داخل و
انجمـنهاى اسلامى در هر جايـى درنگ از آن استفاده كنند و بى پرده بپا
خيزند.
شهادت آيه الله حاج آقا مصطفى خمـينى در اول آبان 1356 و مراسم پر
شكـوهـى كه در ايران برگزار شـد نقـطـه آغازى بـر خيزش دوباره حـوزه
هاى علميه و قيام جامعه مذهـبى ايران بـود. امام خمـينى در همان زمان
به گـونه اى شگفت ايـن واقعه را از الطـاف خفـيـه الهى ناميده بـود.
رژيـم شاه با درج مقاله اى تـوهـيـن آمـيـز عـليـه امام در روزنامه
اطلاعات انتقام گرفت. اعتراض بـه ايـن مـقـاله، بـه قـيام 19 دى مـاه
قـم در سـال 56 منجـر شد كـه طى آن جمعى از طلاب انقلابـى به خـاك و
خـون كشيـده شـدند. شاه علی رغم دست زدن به كشتارهاى جمعى نتـوانست
شعله هاى افروخته شده را خاموش كند.
او بسيج نطـامـى و جهاد مسلحـانه عمـومـى را به عنوان تنها راه
باقـيمانـده در شرايط دست زدن آمريكا بـه كـودتاى نظامـى ارزيـابـى مى
كرد. |